Phong Thủy Nhà Chùa: Chuyện xưa – Chuyện nay…
Chuyện phong thủy nhà chùa ở đâu cũng có từ cổ chí kim, là người nghiên cứu phong thủy tâm linh. Tôi mượn một vài cách phân tích phong thủy của tác giả Anh Việt (trước năm 1975) để nêu vấn đề trên và phần 2 tôi sẽ nói về phong thủy một ngôi chùa cũng khá nổi tiếng mà tôi phân tích nhận định theo quan điểm học thuật hiện đại của riêng mình, một vài quan điểm phạm phong thủy trong cách bố trí xây dựng chùa cần lưu ý.
Nơi đâu có ánh sáng, nơi ấy sẽ có bóng tối. Nơi nào có Phật thì nơi đó cũng sẽ có Ma Quỷ là lẽ đương nhiên trong qui luật âm dương…dương cực sinh âm nên trên đường tu học thì nên xem việc âm-dương là qui luật của tạo hóa và người tu tập là người biết vượt trên nghịch cảnh để hướng về sự an lạc trong tâm thái của mình vậy.
Phần 1: Địa Lý Các Chùa Ân Quang, Xá Lợi, Chùa Vĩnh Nghiêm
Chúng tôi thâu lượm sau đây vài nét địa lý về các ngôi chùa đóng một vai trò đặc biệt. Nhưng đời còn lắm đổi thay và người ta không hiểu rằng những nét địa lý có làm thay đổi lại được vận mạng của những vị trụ trì ở các ngôi chùa không?
Chuyện chùa Xá Lợi Thêm Cổng:
Ngôi chùa Xá Lợi đường Bà Huyện Thanh Quan là ngôi chùa nổi tiếng trong thời kì Phật Giáo tranh đấu chống chế độ Ngô Đình Diệm. Trong thời kì đó, Hội Phật Học Nam Việt và những nhà trụ trì tại chùa đều tán thành cuộc đấu tranh nên sẵn sang nhường chùa làm trụ sở.
Nhưng sau đó, khi các hệ phái Phật Giáo khác muốn sát nhập tất cả làm một và kiểm soát hết. Hội Phật Học Nam Việt đã lập tức rời ra khỏi Phật Giáo Thống Nhất cũ và xây dựng Phật Giáo không làm chính trị…
Những tiên đoán của Hội Phật Giáo Nam Việt do cụ Mai Thọ Truyền đứng đầu về sau rất đúng. Nếu không sớm rút chân khỏi khối Phật Giáo, chùa Xá Lợi có thể gặp nhiều rắc rối phiền toái hơn nữa.
Tuy nhiên, Chùa Xá Lợi cũng không tránh khỏi những cuộc tranh chấp và công kích từ ngoài vào (nên ghi rằng đòi chùa mãi mới xong) và từ 7 năm nay (1965-1972) chùa Xá Lợi được yên ổn thành ngôi chùa tuy tráng lệ nhưng uy nghiêm tĩnh mịch, đúng là trụ sở lý tưởng để tu hành và nghiên cứu.
Phải chăng nhờ trổ thêm một cái cổng lớn?
Vào lúc chùa Xá Lợi gặp lộn xộn có một thân hữu của chùa biết nhiều về địa lý, đã coi địa lý cho ngôi chùa và bảo:
-Chùa gặp cảnh lộn xộn là vì lệch. Chùa chính không đủ lớn để giữ thăng bằng, trong khi đó thì tòa tháp ở mé tay mặt của chùa thì lại quá lớn, rồi lại kèm thêm một dãy nhà lầu cũng quá lớn.
Lại nói thêm:
-Phía bên trái của chùa chỉ có máy cảnh vườn, nhẹ hều. Cảnh chùa như vậy quá nặng về một bên, chùa khó yên tịnh được. Như bước từ cổng lớn để vào chánh điện, thấy rõ ràng là bên trái mình quá nặng, quá lớn, còn bên phải mình thì lại quá nhẹ.
Và nhà chuyên môn địa lý đã bày lại cách để sửa lại nét địa lý ấy:
-Vấn đề là làm lại cho cân bằng hai bên. Nhưng không lẽ lại phá tháp và dãy nhà cho nhỏ bớt? Còn xây thêm về bên đối diện thì cũng khó khăn lắm, lại không đủ đất, và bịt mất mặt thoáng của chùa thành ra âm u., bít mất đường phát triển. Nhưng xây thêm cái cổng lớn thì giải quyết được sự mất cân bằng.
Thế là một cái cổng lớn thứ hai được xây thêm, cổng thứ hai trổ ra bên hông chùa nhưng được coi là cổng chính, còn cổng chính thì đóng lại quanh năm chỉ mở trong dịp Tết và những ngày đại lễ…Nhờ cái cổng lớn trổ ra bên hông chùa cho nên sự mất thăng bằng được giải đi. Đó là cái tích vì sao mà chùa Xá Lợi có 2 cổng chính lớn bằng nhau (không kể cổng phụ phía sau chùa).
Ngôi chùa Vĩnh Nghiêm, một công trình lạ:
Ngôi chùa Vĩnh Nghiêm trong nhiều phương diện có thể coi được là một thắng cảnh đặc biệt ở Sài Gòn. Chúng tôi từng coi nhiều cảnh chùa ở Bắc, Trung, Nam tuy thấy có những ngôi chùa hùng vĩ và u tịch do cảnh vật chung quanh nhưng cứ kể về chùa ở thành phố thì chưa thấy chùa nào như chùa Vĩnh Nghiêm.
Cần phải vào trong chùa, tới trước chánh điện, mới thấy có cả một công trình nghệ thuật, văn hóa. Những cảnh chùa ngoài Bắc đều có những công trình chạm trổ trên gỗ, rất tinh vi mà cũng rất đồ sộ, sơn son thiếp vàng và đó là kì công của những người thợ giỏi hiện nay đã không còn mấy.
Khang trang có mực thước:
Chùa Vĩnh Nghiêm là ngôi chùa khang trang bậc nhất thời bấy giờ và cũng ở vị trí thuận lợi bậc nhất. Ngôi chùa vào tay một nhà chính trị, thì những khoảng trống trước chùa sẽ là nơi hội tụ hàng vạn người đến nghe diễn thuyết. Nhưng Thượng tọa Thích Tâm Giác không đặt vấn đề về chính trị mà nói theo mục đích xây dựng căn bản và bắt đầu từ chổ tạo một cảnh chùa tuyệt hảo.
Ngôi chùa được xây có mực thước, tuy rằng vẫn chưa có sự cân bằng hai bên, sự mực thước đây là dưới con mắt nhà họa sĩ tức đừng chênh lệch quá, nhưng cũng phải có một chút chênh lệch để cho đẹp.
Ngôi tháp trần một bên chùa là một ngôi tháp lớn, có thể gây sự chênh lệch. Nhưng theo con mắt của một môn đệ Tả Ao, thì ngôi tháp tuy có lớn, nhưng cảnh chùa lại quá rộng và ngôi chùa chính cũng lớn nên tháp không làm lệch được. Vả lại phía bên kia lại có xây cái tháp chuông nhưn để làm cân bằng với tháp chính.
Cái tháp chuông này có vẻ quả nhỏ, nếu lớn hơn một chút thì có vẻ mỹ quan nhưng cũng không đặt thành vấn đề địa lý nào nữa.
Phần 2: Ngôi chùa nổi tiếng tại Hóc Môn (Tp.HCM)
Cách đây khoảng 6 năm thì chùa HP ở Hóc Môn rất nổi tiếng và những khóa tu hay diễn pháp thì rất đông người tham dự khoảng 5000 phần cơm cho phật tử và du khách thập phương là bình thường…và chùa mở nhiều chi nhánh (kể cả ở Phú Quốc nữa) cho mọi người tu tập.
Tôi có duyên đến chùa khi ngôi chùa này còn đang thời thịnh vượng và chùa đang xây một công trình nơi cổng chính đối diện bên kia cổng là đài Quán Thế Âm. Tôi hỏi thăm cô thân chủ học trò là người đi cùng sống gần đó, thì cô cho tôi biết đó là công trình xây nhà vệ sinh cho khách thập phương….tôi chỉ biết lắc đầu vì đây phạm phải đại kị trong phong thủy là không nên để vị trí khu vệ sinh nơi khẩu môn. Nếu phạm phải thì sẽ sớm muộn đi đến sự suy vì uế khí của phòng vệ sinh sẽ phá khí tốt của khẩu môn (cửa chính vậy).
Sau này chùa mở cửa mới ở hướng Tây theo hướng của Đại Hùng Bảo Điện trục Tây Đông, bên phía Đông Bắc (Quỷ Môn) thì lại đặt công viên mộ của sư ông. Tôi nhớ ngày xưa Tổ Sư Đỗ Đình Truật từng dạy tôi rằng trong phong thủy nhà chùa, nếu trước Đại Hùng Bảo Điện (Chùa chính) mà để mộ (kể cả mộ nhà sư tu hành) thì sư trưởng không có uy….do trước Phật thì chúng ta phải biết tôn ti trật tự, dù tu hành có đắc đạo thế nào thì trước Phật chúng ta không là gì cả. Khi vào lễ Phật mà lễ các ngôi mộ trước thì trật tự đảo điên…khi đang xây khu mộ này đang xây thì tôi chỉ biết lắc đầu vì phạm điều đại kị thứ hai.
Quỷ Môn là đông bắc trong phong thủy, đó cũng là cửa Sinh theo Kỳ Môn Độn Giáp…khu vực này bạn cần lưu ý đến trong xây dựng chùa thì vị trí này muốn trấn phải xây tháp đại bi, tiếc là công trình đã không thay đổi được âu cũng là thời vận thịnh suy của ngôi chùa lúc thịnh lúc suy thôi.
Cửa chính (mở ra sau này) hướng phía Tây theo hướng chùa mở ra phía trước có trụ ăng-ten trấn trước ngay nên bị trấn khó thể phát được (ăng-ten phát song điện thoại)….
Nhiều chuyện xảy ra ở ngôi chùa này nhiều năm gần đây, các sư thầy, đệ tử làm nhiều điều sai trái gây mất uy tín của nhà chùa, của Thầy trụ trì…liên quan đến tiền bạc, trai gái…, các cửa hàng bán buôn ngày một đóng cửa nhiều,…nhân chuyến đi vào thăm cúng dường chùa tôi thấy chùa ngày một ít khách hơn những năm về trước…tôi có nhờ người góp ý cho sư phụ trụ trì những điều trên nhưng tôi cũng chỉ là kẻ vô duyên…thôi thì vài dòng cho bạn hiểu vì sao một ngôi chùa nổi tiếng nay lại càng ngày càng ít người đến tu tập là thế…
Đỗ Ngọc Anh chấp bút
Ngày 12 tháng 12 năm 2020.